BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUỸ LAWRENCE S.TING

Cuộc thi quốc gia thiết kế bài giảng e-Learning lần thứ 4

------------------

Bài giảng:

ĐỊNH LUẬT III NIU-TƠN

MÔN VẬT LÝ 10, CHƯƠNG TRÌNH NÂNG CAO

Giáo viên: VŨ THỊ HUỆ

Email: vuthihue.gvdoican@vinhphuc.edu.vn

Điện thoại di động: 0976032057

Trường THPT Đội Cấn

Xã Tam Phúc, Huyện Vĩnh Tường, Tỉnh Vĩnh phúc

CC-BY hoặc CC-BY-SA

Tháng 10 năm 2016

KIỂM TRA BÀI CŨ

Câu 1: Ghép nội dung ở cột bên trái với nội dung tương ứng ở cột bên phải để thành một câu có nội dung đúng

Câu 2: Véc tơ gia tốc của vật luôn __(1)__ với lực tác dụng lên vật. Độ lớn của véc tơ gia tốc __(2)__ với độ lớn của véc tơ lực tác dụng lên vật và __(3)__với khối lượng của vật.

Câu 3: Một quả bóng có khối lượng 500g đang nằm yên trên mặt đất thì bị đá bằng một lực 250N. Nếu thời gian tiếp xúc với chân là 0,02s thì tốc độ của bóng ngay sau khi đá là

Hướng dẫn giải câu 3:

Câu 4: Một lực không đổi tác dụng vào một vật có khối lượng 5kg làm vận tốc của nó tăng dần từ 2m/s đến 8m/s trong 3s. Khi đó lực tác dụng lên vật có độ lớn là

Hướng dẫn giải câu 4:

Bộ đồ chơi này hoạt động dựa trên nguyên lý nào?

NỘI DUNG BÀI HỌC

2. ĐỊNH LUẬT III NIU-TƠN

3. LỰC VÀ PHẢN LỰC

4. BÀI TẬP VẬN DỤNG

1. NHẬN XÉT

Chuyển động của hai viên bi sau va chạm thay đổi như thế nào?

Câu hỏi 1: Khi bắn viên bi A vào một bi B đang đứng yên, do lực đẩy của bi A, bi B __(1)__, đồng thời chuyển động của bi A cũng bị __(2)__. Chứng tỏ bi B đã __(3)__ngược lại vào bi A __(4)__.

Sau khi đốt dây nối hai xe chuyển động như thế nào?

Câu hỏi 2: Sau khi đốt dây nối giữa hai xe thì hai xe chuyển động về __(1)__. Chứng tỏ xe A đã tác dụng lực vào xe B và xe B cũng __(2)__ngược lại vào xe A.

1. Nhận xét:

- Nếu vật A tác dụng lên vật B thì vật B cũng tác dụng lên vật A. Đó là sự tác dụng tương hỗ ( hay tương tác ) giữa các vật.

Bài 16: ĐỊNH LUẬT III NIU-TƠN

Bài 16: ĐỊNH LUẬT III NIU-TƠN

2. Định luật III Niu-Tơn

a. Thí nghiệm

Quan sát video thí nghiệm và so sánh số chỉ của hai lực kế?

1. Nhận xét

Câu hỏi 3:

+ Giá: __(1)__ giá

+ Chiều: __(2)__ chiều nhau

+ Độ Lớn: __(3)__ độ lớn

Bài 16: ĐỊNH LUẬT III NIU-TƠN

2. Định luật III Niu-Tơn

a. Thí nghiệm

+ Nội dung định luật III: Khi vật A tác dụng lên vật B một lực, thì vật B cũng tác dụng trở lại vật A một lực. Hai lực này là hai lực trực đối.

b, Định luật

1. Nhận xét

Vậy hai lực trực đối có đặc điểm:

+ Cùng giá (cùng phương).

+ ngược chiều.

+ cùng độ lớn.

Bài 16: ĐỊNH LUẬT III NIU-TƠN

3. Lực và phản lực

Câu hỏi 4: Lực và phản lực có phải là hai lực cân bằng không?

Câu hỏi 5: Đáp án nào sau đây là sai khi nói về lực và phản lực?

Bài 16: ĐỊNH LUẬT III NIU-TƠN

3. Lực và phản lực

+ Lực tác dụng và phản lực luôn cùng loại.

Chú ý: Đặc điểm của lực và phản lực:

+ Lực và phản lực luôn xuất hiện và mất đi đồng thời.

+ Lực và phản lực là hai lực trực đối, nhưng không phải là hai lực cân bằng vì chúng tác dụng lên hai vật khác nhau.

So sánh giữa hai lực cân bằng và cặp lực tác dụng và phản lực.

- cùng giá

- ngược chiều

-cùng độ lớn

- tác dụng vào cùng một vật

- cùng giá

-ngược chiều

- cùng độ lớn

- tác dụng vào hai vật khác nhau

Hai lực cân bằng

Lực tác dụng, và phản lực

Vận dụng 1: Khi chèo thuyền muốn thuyền

tiến về phía trước, người chèo thuyền dùng

mái chèo tác dụng vào nước một lực hướng

về phía sau. Vậy lực làm thuyền chuyển

động là

Vận dụng 2: Ném một quả bóng đập vào tường. Bóng bị bật trở lại, còn tường thì vẫn đứng yên. Như vậy có trái với định luật III Niu-Tơn không ?

Giải thích câu hỏi vận dụng 2 :

+ Vì khối lượng của tường rất lớn nên gia tốc thu được của tường nhỏ đến mức mà ta không thể quan sát được chuyển động của tường => tường đứng yên.

=> Vậy: Hiện tượng trên phù hợp với các định luật Niu-Tơn

Vận dụng 3: Một người có trọng lượng 600N đứng yên trên mặt đất. Lực mà mặt đất tác dụng lên người đó có độ lớn là

Vận dụng 4: Hai quả cầu trên mặt phẳng ngang, quả cầu 1 chuyển động với vận tốc 4 m/s, đến va chạm với quả cầu 2 đang đứng yên. Sau va chạm hai quả cầu cùng chuyển động theo hướng cũ của quả cầu 1 với vận tốc 2m/s. Tỉ số khối lượng của quả cầu 1 so với quả cầu 2 có giá trị là

Hướng dẫn vận dụng 4:

Tích hợp 1: Hãy xem video và cho

biết tác dụng của cái bàn đạp mà

các vận động viên chạy cự li ngắn

dùng khi xuất phát ?

Tích hợp 2: Trong thời kì kháng chiến bộ đội ta sử dụng ´´ chiếc gậy trường sơn´´ , hoặc khi leo núi, ta chống gậy thì đỡ mỏi chân vì: Ngoài hai chân còn có lực chống của tay vào gậy, gậy __(1)__xuống mặt đất về phía sau làm xuất hiện thêm __(2)__của mặt đất thông qua gậy đẩy người về phía trước.

Tích hợp 3: Một ô tô tải va chạm vào một

ô tô con chạy ngược chiều. Ô tô nào chịu

lực lớn hơn? Ô tô nào nhận được gia tốc

lớn hơn?

Giải thích tích hợp 3:

+ Theo định luật III Niu-Tơn, hai xe chịu lực bằng nhau. Tuy nhiên do xe ô tô con có khối lượng nhỏ hơn nên theo định luật II Niu-Tơn nó thu gia tốc lớn hơn.

+ Lưu ý: Hai xe chịu tác dụng lực bằng nhau không có nghĩa là tác dụng của hai lực giống nhau, vì vậy xe con có thể bị hư hỏng nặng trong khi đó xe tải hầu như không bị ảnh hưởng gì.

Chú ý: Khi tham gia giao thông các em nhớ cần giữ đúng khoảng cách an toàn, không phóng nhanh vượt ẩu, tuân thủ đúng các luật lệ an toàn giao thông.

Sự tương tác giữa con người và môi trường

CỦNG CỐ: ỨNG DỤNG CỦA ĐỊNH LUẬT III NIU-TƠN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. SGK Vật lý 10 nâng cao

2. Sách bài tập vật lý 10 cơ bản

3. Sách giáo khoa điện tử - Lê Thái Trung

4. Một số trang web: Violet, youtube, google, Thư viện vật lý.com.

5. Một số phần mềm: Trí Việt Elearning, iMindMap7, Produce proshow, Camtasia studio8. . .