BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - QUỸ LAWRENCE S.TING

Cuộc thi quốc gia Thiết kế bài giảng e-Learning lần thứ 4

-----------------------------

BÀI GIẢNG

HIĐRÔ CLORUA - AXIT CLOHIĐRIC VÀ MUỐI CLORUA

CHỦ ĐỀ : MÔN HÓA HỌC LỚP 10

Giáo viên : Nguyễn Trung Kiên

Email: nguyentrungkien.gvsangson@vinhphuc.edu.vn

Điện thoại : 01689949915

Giáo viên : Phạm Văn Hùng

Email: phamvanhung.gvsangson@vinhphuc.edu.vn

Đơn vị công tác : Trường THPT Sáng Sơn

Thị trấn Tam Sơn - Huyện Sông Lô - Tỉnh Vĩnh Phúc

CC-BY hoặc CC-BY- SA

Tháng - 10/2016

Giáo viên : Nguyễn Trung Kiên

Tổ chuyên môn : Lý - Hóa - Sinh. Trường THPT Sáng Sơn

Bài 23 :

HIĐRÔ CLORUA - AXIT CLOHIĐRIC

VÀ MUỐI CLORUA

1. Kiến thức: Học sinh biết được:

- Cấu tạo phân tử, tính chất của hiđro clorua 

- Tính chất vật lí, tính chất hóa học của axit clohiđric

- Dung dịch HCl là một axit mạnh, có tính khử .

- Điều chế axit clohiđric trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp.

2. Kĩ năng: 

- Quan sát hiện tượng, dự đoán tính chất của chất

- Dự đoán, kiểm tra dự đoán, kết luận được về tính chất của axit HCl.

- Viết các PTHH chứng minh tính chất hoá học của axit HCl. 

3. Thái độ:

- Thái độ học tập tích cực

- Tạo sự hứng thú trong học tập, có niềm tin vào khoa học

4. Phát triển năng lực: 

- Sử dụng ngôn ngữ hóa học

- Quan sát thí nghiệm, thực hành hóa học

- Tính toán các bài tập hóa học

MỤC TIÊU BÀI HỌC

I. CẤU TẠO PHÂN TỬ

II. TÍNH CHẤT VẬT LÝ

1. Hiđrô clorua

2. Axit clohiđric

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Tính axit

2. Tính khử

IV. ĐIỀU CHẾ

1. Phòng thí nghiệm

2. Trong công nghiệp

V. MUỐI CLORUA VÀ NHẬN BIẾT ION CLORUA

1. Muối clorua

2. Nhận biết ion clorua

CẤU TRÚC BÀI HỌC

I. CẤU TẠO PHÂN TỬ

Phân tử chứa liên kết cộng hóa trị phân cực, phân cực về phía nguyên tử Cl có độ âm điện lớn hơn

Cấu hình electron nguyên tử

H : 1s ¹

Cl : 1s ² 2s ² 2p ⁶ 3s ² 3p ⁵

NX:

H : có 1e lớp ngoài cùng

Cl : có 7e lớp ngoài cùng

=>

=>

H→Cl

II. TÍNH CHẤT VẬT LÝ

* Quan sát thí nghiệm về tính tan của khí hiđrôclorua trong nước.

1. Hiđrô clorua

- HCl là chất khí không màu, mùi xốc

-Tỉ khối so với không khí bằng 1,26

→ Khí HCl nặng hơn không khí 1,26 lần

- Điểm sôi -85,1 độ C

 Điểm nóng chảy -114,2 độ C

Tính tan của khí HCl trong nước

2. Axit clohiđric

Quan sát bình đựng dung dịch axit clohiđric

- Khí hiđrôclorua tan trong nước tạo thành axit clohiđric.

- Là chất lỏng, không màu, mùi xốc.

- Dung dịch đặc nhất ở 20 ^o C nồng độ 37%

- D= 1.19 g/cm ³

- Dung dịch HCl đặc “bốc khói” trong không khí ẩm.

II. TÍNH CHẤT VẬT LÝ

- Làm đổi màu quỳ tím sang đỏ

- Tác dụng với: 

+ Kim loại đứng trước H trong dãy hoạt động hóa học.

+ Oxit bazơ

+ Bazơ.

+ Muối của axit yếu hơn.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA AXIT CLOHIĐRIC

Axit clohiđric mang đầy đủ tính chất hóa học chung của một axit

1. Tính axit

Axit HCl tác dụng với Fe

Axit HCl tác dụng với Al

Axit HCl tác dụng với Fe ₂ O ₃

Axit HCl tác dụng với CaCO ₃

Hoàn thành các phản ứng sau (kéo đáp án đúng vào ô số tương ứng)

Fe + HCl → (1)

Al + HCl → (2)

Fe ₂ O ₃  + HCl → (3)

CuO + HCl → (4)

NaOH + HCl → (5)

Ca(OH) ₂  + HCl → (6)

CaCO ₃  + HCl → (7)

AgNO ₃  + HCl → (8)

NaNO ₃  + HCl → (9)

1. Tính axit 

Tác dụng kim loại đứng trước hiđro

Fe + 2HCl → FeCl ₂  + H ₂

2Al + 6HCl → 2AlCl ₃  + 3H ₂

Tác dụng oxit bazơ

Fe ₂ O ₃  + 6HCl → 2FeCl ₃  + 3H ₂ O

CuO + 2HCl → CuCl ₂  + H ₂ O

Tác dụng với dung dịch bazơ

NaOH + HCl → NaCl + H ₂ O

Ca(OH) ₂   + 2HCl → CaCl ₂  + H ₂ O

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA AXIT CLOHIĐRIC

Tác dụng với dung dịch muối

CaCO ₃   + 2HCl → CaCl ₂  + CO ₂  ↑+ H ₂ O

AgNO ₃  + HCl→ AgCl ↓+ HNO ₃

NaNO ₃  + HCl → không xảy ra

=> Sản phẩm phản ứng phải có chất kết tủa, chất bay hơi

Clo trong phân tử HCl có số oxi hóa thấp nhất là -1. Do đó, HCl thể hiện tính khử khi tác dụng với các chất oxi hóa như : MnO ₂  ; KMnO ₄ . . .

2. Tính khử 

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA AXIT CLOHIĐRIC

Phương trình phản ứng :

MnO ₂   + 4HCl → Cl ₂  + MnCl ₂   + 2 H ₂ O

2KMnO ₄  + 16HCl → 5Cl ₂  + 2KCl + 2MnCl ₂   + 8 H ₂ O

IV. ĐIỀU CHẾ :

1. Phòng thí nghiệm :

 1. Phòng thí nghiệm

Có 3 phương pháp:

Phương pháp sunfat đi từ NaCl  _rắn  và H ₂ SO _{4   đặc}

Phương pháp tổng hợp đi từ H ₂  và Cl ₂  :

       H ₂  + Cl ₂  → 2HCl

Đi từ clo hóa các chất hữu cơ ( chủ yếu là các hiđrocacbon)

       _CH 4  _+ Cl 2  _→ CH 3 _Cl + HCl

IV. ĐIỀU CHẾ

 2. Trong công nghiệp

Đi từ 2 phương trình:

       NaCl _rắn   + H ₂ SO _{4   đặc}  → NaHSO ₄   + HCl ↑ ( t < 250 ⁰  C )

       NaCl _rắn   + H ₂ SO _{4   đặc}  → Na ₂ SO ₄  + 2HCl ↑ (t > 400 ⁰  C)

       Sau đó hòa tan khí HCl vào nước cất

 1. Phòng thí nghiệm

Điều chế axit clohiđric trong công nghiệp

V. MUỐI CLORUA VÀ NHẬN BIẾT ION CLORUA

 Muối của axit clohiđric gọi là muối clorua, đa số tan nhiều trong nước trừ AgCl, CuCl, PbCl ₂ .

 Một số muối quan trọng: KCl, ZnCl ₂ , AlCl ₃ , NaCl. . .

 Quan trọng nhất là NaCl dùng làm muối ăn, điều chế Cl ₂ , H ₂ , NaOH,…

1. Một số muối clorua

2. Nhận biết ion clorua

2. Nhận biết ion clorua

Kết luận : Dùng thuốc thử AgNO ₃  để nhận biết ion Cl ^-

            AgNO ₃  + HCl → AgCl ↓ + HNO ₃

            AgNO ₃  + NaCl → AgCl ↓ + NaNO ₃

Câu 1. Nhận xét nào sau đây về hidroclorua là không đúng?

Câu 2. Cho 10 gam MnO ₂  tác dụng với axit HCl dư, đun nóng. Thể tích khí thoát ra (đktc) là:

Câu 3. Cho 16 gam hỗn hợp bột Fe và Mg tác dụng với dung dịch HCl dư thấy có 1 gam khí H ₂  bay ra. Khối lượng muối clorua tạo ra trong dung dịch là bao nhiêu  gam?

Câu 4. Hoà tan 6,75 gam hỗn hợp Al và Cu trong dung dịch HCl dư thu được 3,36 l khí (đktc). Phần trăm khối lượng của Al và Cu trong hỗn hợp là:

Câu 5. Cho 69,6 gam MnO ₂  tác dụng hết với dung dịch HCl đặc. Toàn bộ lượng Clo sinh ra được hấp thụ hết vào 500 ml dung dịch NaOH 4M. Coi thể tích dung dịch không thay đổi thì nồng độ mol/l của các chất trong dung dịch thu được sau phản ứng là:

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Hóa học 10 cơ bản và nâng cao - NXB Giáo dục

2. Sách bài tập Hóa học 10 cơ bản và nâng cao - NBX Giáo dục

3. Sách giáo viên Hóa học 10 - NXB Giáo dục

4. Website : www.youtube.com

4. Website : www.wikipedia.com

5. Phần mềm : Trí Việt Elearning ; Microsoft office 2010