BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUỸ HỖ TRỢ LAWRENCE S´TING

Cuộc thi quốc gia Thiết kế bài giảng e-Learning lần thứ 4

BÀI GIẢNG

BÀI 5: TỪ BÀI TOÁN ĐẾN CHƯƠNG TRÌNH (tiết 1)

Chương trình tin học lớp 8

Giáo viên: Đặng Thị Thu

Mail: traitimmuathu22388@gmail.com

Điện thoại: 01635854719

Trường THCS Yên Na huyện Tương Dương tỉnh Nghệ An

Yên Na, tháng 10 năm 2016

Giấy phép bài dự thi: CC-BY-SA

2. Quá trình giải bài toán trên máy tính

4. Một số ví dụ về thuật toán

1. Bài toán và xác định bài toán

3. Thuật toán và mô tả thuật toán

BÀI 5:

Mục tiêu bài học

* Kiến thức:

- Tìm hiểu một số bài toán, biết khái niệm bài toán.

- Biết xác định bài toán và các bước giải bài toán trên máy tính.

- Biết chương trình là thể hiện của thuật toán trên một ngôn ngữ lập trình cụ thể

* Kĩ năng:

- Xác định được INPUT và OUTPUT của một bài toán cụ thể.

- Rèn luyện kĩ năng làm việc khoa học, có kế hoạch.

Phần 1: Đặt vấn đề

Phần 2: Bài mới

* Hoạt động 1: Bài toán và xác định bài toán

+ Khái niệm bài toán

+ Xác định bài toán

* Hoạt động 2: Quá trình giải bài toán trên máy tính

+ Khái niệm thuật toán

+ Quá trình giải bài toán trên máy tính

* Hoạt động 3: Hệ thống kiến thức cần nhớ, củng cố.

* Hoạt động 4: Hướng dẫn tự học.

+ Bài toán 1: Tính tổng của các số tự nhiên từ 1 đến 100.

+ Bài toán 2:Tính quãng đường ô tô đi được trong 3 giờ với vận tốc 60km/giờ.

+ Bài toán 4: Tính diện tích một tam giác khi biết độ dài một cạnh và độ dài đường cao tương ứng với cạnh đó

+ Bài toán 3: Bài toán điều khiển Rô-bốt nhặt rác.

+ Bài toán 5: Tìm cách khắc phục tắc nghẽn giao thông trong giờ cao điểm

Một số ví dụ về bài toán

Bài toán là gì?

- Bài toán là một công việc hay một nhiệm vụ cần giải quyết

1. Baøi toaùn vaø xaùc ñònh baøi toaùn:

Xác định giả thiết và kết luận của bài toán sau:

Bài toán: Cho tam giác ABC, chiều cao AH có độ dài h, cạnh BC có độ dài a. Tính diện tích tam giác ABC

Giả thiết

Cạnh BC có độ dài a, đường cao tương ứng với cạnh đó có độ dài h

Diện tích tam giác ABC

* Kết quả cần thu được

* Xác định các điều kiện cho trước

Xác định bài toán

Kết luận

H

Điều kiện cho trước:

Kết quả cần thu được:

 Để giải quyết một bài toán cụ thể ta cần xác định bài toán

* Điều kiện cho trước (Input)

Bài toán: Làm món trứng rán

(Input):

Trứng, dầu ăn, muối, hành. . .

Đĩa trứng đã rán

Chén trà đã pha để mời khách

Trà, nước sôi, ấm và chén

Một số ví dụ

(Output):

Bài toán : Pha trà mời khách

Xác định bài toán

* Kết quả cần thu được (Output)

(Input):

(Output):

Chú ý:

Xác định bài toán là bước đầu tiên và là bước rất quan trọng trong việc giải bài toán.

- Ví dụ bài toán điều khiển robốt nhặt rác

1. Tiến 2 bước;

2. Quay trái, tiến 1 bước;

3. Nhặt rác;

4. Quay phải, tiến 3 bước;

5. Quay trái, tiến 2 bước;

6. Bỏ rác vào thùng;

Thuật toán là dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện để giải một bài toán.

2. Quá trình giải bài toán trên máy tính

Thuật toán là gì?

Dùng máy tính để giải một bài toán nào đó chính là hướng dẫn máy tính thực hiện một dãy hữu hạn các thao tác mà nó có thể thực hiện được để từ các điều kiện cho trước ta nhận được kết quả cần thu được.

Lưu ý: Máy tính không thể tự mình tìm ra lời giải của các bài toán. Lời giải của một bài toán cụ thể, tức thuật toán là tư duy sáng tạo của con người.

Quá trình giải bài toán trên máy tính gồm những bước nào?

- Xác định thông tin đã cho (input)

- Xác định thông tin cần tìm(output)

Tìm cách giải bài toán và diễn tả bằng cách lệnh cần thực hiện.

-Dựa vào mô tả thuật toán viết chương trình bằng một ngôn ngữ lập trình mà ta biết sao cho máy tính có thể hiểu và thực hiện được.

1. Xác định bài toán

2. Mô tả thuật toán

3. Viết chương trình

Quá trình giải bài toán trên máy tính gồm 3 bước

Lưu ý: Giải 1 bài toán có thể có nhiều thuật toán nhưng 1 thuật toán chỉ dùng để giải một bài toán cụ thể

*Xác định bài toán

OUTPUT: Chu vi, diện tích hình vuông

INPUT: Cạnh hình vuông

* Mô tả thuật toán

Bước 1: Nhập vào cạnh hình vuông a

Bước 2: Áp dụng công thức tính chu vi hình vuông cv=4a và công thức tính diện tích hình vuông dt=a.a để tính toán.

Bước 3: In kết quả tính toán ra màn hình.

* Viết chương trình

Sử dụng ngôn ngữ lập trình Pascal để viết chương trình tính chu vi và diện tích hình vuông

Ví dụ: Tính chu vi và diện tích hình vuông có cạnh là a (a>0).

BÀI TẬP CỦNG CỐ

Câu 1: Hãy xác định INPUT và OUTPUT của bài toán sau:

Bài toán: Tính quãng đường ô tô đi được trong 3 giờ với vận tốc là 60km/h.

INPUT: __(1)__

OUTPUT: __(2)__

Câu 2: Nối các mệnh đề ở vế trái và vế phải để có câu trả lời đúng

Bài toán: Tính tổng 100 số tự nhiên đầu tiên

Câu 3: Hãy chọn phát biểu đúng

HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

I. Lí thuyết

- Nắm vững khái niệm bài toán, khái niệm thuật toán và các bước giải bài toán trên máy tính.

- Xác định được INPUT và OUTPUT của bài toán cụ thể.

II. Bài tập

Xác định INPUT và OUTPUT của các bài toán sau:

Bài toán 1: Cho hai số thực a và b. Hãy cho biết kết quả so sánh hai số đó dưới dạng "a lớn hơn b", "a nhỏ hơn b", hoặc "a bằng b".

Bài toán 2: Tìm số lớn nhất trong dãy A các số $a_1$ , $a_2$ , $a_3$ ,. . . , $a_n$

Bài toán 3: Tính tổng của các phần tử lớn hơn 0 trong dãy n số cho trước.

Tài liệu sử dụng

      1. Sách giáo khoa tin học quyển 3

      2. Chuẩn kiến thức kĩ năng môn tin học thcs.

      3. Ảnh nền nguồn từ internet.

Phần mềm sử dụng

      1. Paint

      2. Master Eleaning

      3. Mp3cut

      4. Free Pascal

      5. Audacity