BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

QUỸ LAWRENCE S.TING

CUỘC THI QUỐC GIA

Thiết kế bài giảng e-Learning lần thứ 4

MÔN NGỮ VĂN LỚP 6

Giáo viên: Vũ Thị Khuê

Email: thcsquangminhgl@gmail.com

Điện thoại di động: 0989816779

Trường THCS Quang Minh, Gia Lộc, Hải Dương

Tháng 11/2016

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

GIỚI THIỆU BÀI HỌC

SO SÁNH

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

MỤC TIÊU BÀI HỌC

SO SÁNH

MỤC TIÊU:

- Biết nhận diện được phép tu từ so sánh.

Thái độ

- Có ý thức sử dụng tu từ so sánh trong khi nói và viết để đạt được

  hiệu quả giao tiếp tốt nhất.

Kiến thức

- Nắm được khái niệm, cấu tạo của phép so sánh; các loại so 

 sánh thường gặp.

Kĩ năng

- Biết cách quan sát sự giống nhau giữa các sự vật, sự việc để tạo

  ra những so sánh đúng, tiến đến tạo ra những so sánh hay, độc

  đáo trong khi nói và viết.

- Rèn kĩ năng phân tích hiệu quả nghệ thuật của phép tu từ so sánh

  trong văn chương.

- Biết trân trọng, giữ gìn và phát huy vẻ đẹp của tiếng Việt.

Định hướng phát triển năng lực

Phát triển năng lực: tự học; tự nghiên cứu; tự giải quyết vấn đề; năng lực cảm nhận văn học; sử dụng công nghệ thông tin, mạng Internet. . .

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

KHỞI ĐỘNG

SO SÁNH

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

VÍ DỤ 1:

a)  Trẻ em như búp trên cành

  Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan.

           (Hồ Chí Minh)

b) […] trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên

 cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

             (Đoàn Giỏi)

1. Ví dụ (SGK/tr24)

I. So sánh là gì?

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

VÍ DỤ 1:

a)  

Trẻ em

Tương đồng

Tươi non, đầy sức sống, cần được bảo vệ, chăm sóc

búp trên cành

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

I. So sánh là gì?

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

VÍ DỤ 1:

b)

Rừng đước

Tương đồng

Cao dài, vô tận, vững chãi

hai dãy trường thành vô tận

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

I. So sánh là gì?

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

VÍ DỤ 1:

a)  

Trẻ em

Tương đồng

Tươi non, đầy sức sống, cần được bảo vệ, chăm sóc

búp trên cành

b)  

Rừng đước

Tương đồng

Cao dài, vô tận, vững chãi

hai dãy trường thành vô tận

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

Nhằm làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt

Đối chiếu các sự vật có nét tương đồng

Đối chiếu các sự vật có nét tương đồng

I. So sánh là gì?

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

GHI NHỚ 1:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng, để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

I. So sánh là gì?

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

VÍ DỤ 2:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

Con mèo vằn vào tranh, to hơn cả con hổ nhưng nét lại mặt vô cùng dễ mến.

            (Tạ Duy Anh)

con mèo

con hổ

I. So sánh là gì?

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

VÍ DỤ 2:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

Con mèo vằn vào tranh, to hơn cả con hổ nhưng nét lại mặt vô cùng dễ mến.

             (Tạ Duy Anh)

con mèo

con hổ

Chỉ ra được sự tương phản của sự vật, không gợi hình, gợi cảm, không tạo ra được hình ảnh mới.

I. So sánh là gì?

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

GHI NHỚ 1:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng, để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Có 2 loại so sánh

- So sánh tu từ (giàu giá trị biểu cảm)

- So sánh thông thường (ít giá trị biểu cảm)

I. So sánh là gì?

Câu nào sau đây đúng với định nghĩa về phép so sánh?

Hãy lựa chọn các cụm từ để điền tiếp vào các câu sau để tạo thành các câu có hình ảnh so sánh, bằng cách nhấc những cụm từ phía dưới đặt vào vị trí các số (1), (2), (3) cho phù hợp.

a) Mặt trời đỏ rực (1)

b) Con đường (2)

c) Cây phượng vĩ ở cổng trường (3)

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

VÍ DỤ 1:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

a) […] rừng đước dựng lên

 cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.

            (Đoàn Giỏi)

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

3. Ghi nhớ

a)...

rừng đước

dựng lên cao ngất

như

hai dãy trường thành vô tận.

Vế A (sự vật được ss)

PDSS (đặc điểm, tính chất…)

Từ SS

Vế B (sự vật dùng để ss)

rừng đước

dựng lên cao ngất

như

hai dãy trường thành vô tận.

VÍ DỤ 1:

a)...

rừng đước

dựng lên cao ngất

như

hai dãy trường thành vô tận.

Vế A (sự vật được ss)

PDSS (đặc điểm, tính chất…)

Từ SS

Vế B (sự vật dùng để ss)

rừng đước

dựng lên cao ngất

như

hai dãy trường thành vô tận.

VÍ DỤ 1:

Phương diện so sánh

Vế B (sự vật dùng để so sánh)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(2)

(3)

(4)

.

.

(5)

(6)

(7)

(8)

(1)

(2)

(3)

(4)

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

GHI NHỚ 2:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

- Có thể vắng mặt yếu tố (2) và (3).

-Vế B có thể được đảo lên trước vế A cùng với từ so sánh.

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

* Mô hình cấu tạo đầy đủ của phép so sánh

* Mô hình cấu tạo trên có thể thay đổi

3. Ghi nhớ

VD:    "Đường vô xứ Huế quanh quanh

   Non xanh nước biếc như tranh họa đồ" (Ca dao)

"Con nghe Bác, tưởng nghe lời non nước (Tố Hữu)

"Lòng ta vui như hội

Như cờ bay gió reo (Tố Hữu)

II. Cấu tạo phép so sánh

I. So sánh là gì?

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

VÍ DỤ 1:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

(vật)

(vật)

(Người)

(Người)

(Người)

(vật)

(Trừu tượng)

(Cụ thể)

(Trừu tượng)

(Cụ thể)

(Người)

(vật)

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

GHI NHỚ 2:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

- Có thể vắng mặt yếu tố (2) và (3).

-Vế B có thể được đảo lên trước vế A cùng với từ so sánh.

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

* Mô hình cấu tạo đầy đủ của phép so sánh

* Mô hình cấu tạo trên có thể thay đổi

3. Ghi nhớ

Lưu ý 2:

Có 2 cách so sánh

- Đồng loại (người – người; vật – vật)

- Khác loại ( người - vật; trừu tượng – cụ thể).

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

Dòng nào sau đây thể hiện cấu trúc của phép so sánh đúng trình tự và đầy đủ nhất ?

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

TÌNH HUỐNG 1:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

TÌNH HUỐNG 1:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

TÌNH HUỐNG 1:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

+ Sáng sớm, sông Hàn êm đềm, lững lờ trôi như một dải lụa bạc.

+ Buổi trưa nó lại trở nên rực rỡ dưới ánh mặt trời, trong vắt như một chiếc gương khổng lồ soi bóng những con tầu viễn dương to lớn.

+ Đêm xuống dòng sông lại lộng lẫy như một nàng công chúa xinh đẹp.

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

TÌNH HUỐNG 2:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

    Trung và bác hàng xóm đang đi trên đường bỗng nhìn thấy một tên cướp giật túi xách của một cô gái rồi bỏ chạy. Bác hàng xóm đã đuổi kịp tên cướp và lấy lại túi xách cho cô gái đó. Hôm sau đến lớp Trung kể lại cho các bạn nghe về câu chuyện mà Trung được chứng kiến.

Trung: Nam này, bạn biết không bác hàng xóm nhà tớ rất dũng cảm nhé!.

Nam: Vậy à, có chuyện gì sao?

Trung: Hôm qua tớ vừa chứng kiến bác ấy đuổi theo một tên cướp để lấy lại túi xách cho một cô gái đi đường.

Nam: Bác ấy chạy nhanh thế cơ à?

Trung: Ừ, bác ấy chạy nhanh như ma đuổi ấy.

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

TÌNH HUỐNG 2:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

   Trung và bác hàng xóm đang đi trên đường bỗng nhìn thấy một tên cướp giật túi xách của một cô gái rồi bỏ chạy. Bác hàng xóm đã đuổi kịp tên cướp và lấy lại túi xách cho cô gái đó. Hôm sau đến lớp Trung kể lại cho các bạn nghe về câu chuyện mà Trung được chứng kiến.

Trung: Nam này, bạn biết không bác hàng xóm nhà tớ rất dũng cảm nhé!.

Nam: Vậy à, có chuyện gì sao?

Trung: Hôm qua tớ vừa chứng kiến bác ấy đuổi theo một tên cướp để lấy lại túi xách cho một cô gái đi đường.

Nam: Bác ấy chạy nhanh thế cơ à?

Trung: Ừ, bác ấy chạy nhanh như ma đuổi ấy.

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

TÌNH HUỐNG 2:

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

   Trung và bác hàng xóm đang đi trên đường bỗng nhìn thấy một tên cướp giật túi xách của một cô gái rồi bỏ chạy. Bác hàng xóm đã đuổi kịp tên cướp và lấy lại túi xách cho cô gái đó. Hôm sau đến lớp Trung kể lại cho các bạn nghe về câu chuyện mà Trung được chứng kiến.

Trung: Nam này, bạn biết không bác hàng xóm nhà tớ rất dũng cảm nhé!.

Nam: Vậy à, có chuyện gì sao?

Trung: Hôm qua tớ vừa chứng kiến bác ấy đuổi theo một tên cướp để lấy lại túi xách cho một cô gái đi đường.

Nam: Bác ấy chạy nhanh thế cơ à?

Trung: Ừ, bác ấy chạy nhanh như ma đuổi ấy.

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

Lưu ý 3:

Sử dụng so sánh trong giao tiếp:

Trong khi nói các em cần lưu ý sử dụng phép so sánh cho phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp và đối tượng giao tiếp để đạt được hiệu quả tốt nhất.

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

.

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

Lưu ý 4:

Sử dụng so sánh trong khi viết:

Trong khi nói các em cần lưu ý sử dụng phép so sánh ch phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp và đối tượng giao tiếp để đạt được hiệu quả tốt nhất.

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

IV. Luyện tập

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

Em hãy chọn những câu thành ngữ ứng với mỗi bức tranh sau đây bằng cách ghép mỗi thành ngữ ở bên phải với mỗi bức tranh ở bên trái cho phù hợp.

Em hãy chọn những câu thành ngữ ứng với mỗi bức tranh sau đây bằng cách ghép mỗi thành ngữ ở bên phải với mỗi bức tranh ở bên trái cho phù hợp.

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

IV. Luyện tập

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

- Nắm chắc so sánh và cấu tạo của so sánh.

- Tìm những thành ngữ, tục ngữ, ca dao có sử dụng phép so sánh (sử dụng từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam). Phân tích tác dụng của phép so sánh trong một câu ca dao mà em yêu thích nhất.

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

IV. Luyện tập

Tiết 79:

NỘI DUNG

Bài giảng e-Learning

SO SÁNH

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

1. Ví dụ (SGK/tr24)

2. Nhận xét

3. Ghi nhớ

- Nắm chắc so sánh và cấu tạo của so sánh.

- Tìm những thành ngữ, tục ngữ, ca dao có sử dụng phép so sánh (sử dụng từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam). Phân tích tác dụng của phép so sánh trong một câu ca dao mà em yêu thích nhất.

- Tập viết một đoạn văn có sử dụng phép so sánh rồi phân tích tác dụng của phép so sánh.

- Tự học trước bài: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.‚ˆ

I. So sánh là gì?

II. Cấu tạo phép so sánh

III. Sử dụng phép so sánh trong khi nói và viết

IV. Luyện tập

d)

d)

Tư liệu tham khảo:

- Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam;

- Sách giáo khoa;

- Sách giáo viên;

- Sách tham khảo môn Ngữ văn 6;

- Sử dụng phần mềm:

+ Microsoft Office PowerPoint 2007;

+ Adobe Presenter;

+ Tri Viet E-learning;

+ CyberLink Power Pirec;

+ ProShow Producer;

+ Total Video Converter;

+ Photoshop …