SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BÌNH PHƯỚC

TRƯỜNG THPT LỘC NINH

BÀI DỰ THI BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ MASTER ELEARNING

BÀI GIẢNG

KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

MÔN VẬT LÝ 11

GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: PHẠM VĂN PHỤNG

gmail: pvphung0811@gmail. Com

ĐT: 01689715799

Kiến thức

- Phát biểu được định luật khúc xạ ánh sáng và viết được hệ thức của định luật này.

- Nêu được chiết suất tuyệt đối, chiết suất tỉ đối là gì.

- Nêu được tính chất thuận nghịch của sự truyền ánh sáng và chỉ ra sự thể hiện tính chất này ở định luật khúc xạ ánh sáng.

- Mô tả được hiện tượng phản xạ toàn phần và nêu được điều kiện xảy ra hiện tượng này.

- Mô tả được sự truyền ánh sáng trong cáp quang và nêu được ví dụ về ứng dụng của cáp quang.

Kĩ năng

- Vận dụng được hệ thức của định luật khúc xạ ánh sáng.

- Vận dụng được công thức tính góc giới hạn phản xạ toàn phần.

 Về kiến thức

  - Phát biểu được khái niệm khúc xạ ánh sáng

  - Phát biểu được nội dung định luật khúc xạ ánh sáng

  - Nêu được khái niệm chiết suất tuyệt đối và cách tính chiết suất tỷ đối theo chiết suất tuyệt đối

  - Hiểu được tính thuận nghịch của ánh sáng

 Về kĩ năng

  - Vẽ đường truyền tia sáng qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt

  - Giải các bài toán liên quan đến hiện tượng khúc xạ ánh sáng

  - Giải thích được một số hiện tượng khúc xạ trong đời sống

MỤC TIÊU ĐẠT ĐƯỢC CỦA BÀI

QUAN SÁT HIỆN TƯỢNG SAU

   Khúc xạ ánh sáng là hiện tượng lệch phương (gãy) của tia sáng khi truyền xiên góc qua mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau

1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

I. SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

2. Định luật khúc xạ ánh sáng

a. Các khái niệm

- SI là tia tới, IR là tia khúc xa, IS' là tia phản xạ

- NIN' là pháp tuyến, I là điểm tới

- i là góc tới, i' góc phản xạ ( i = i'), r góc khúc xạ

b. Thí nghiệm

Dụng cụ thí nghiệm:

- 1 nguồn sáng có gắn khe sáng hẹp.

- 1 bán trụ làm bằng nhựa trong suốt.

- 1 thước đo độ.

Các bước tiến hành thí nghiệm:

- Bước 1. Lắp dụng cụ thí nghiệm theo hình .

- Bước 2. Tiến hành thay đổi góc tới i lần lượt từ 10 ⁰ , 20 ⁰ , 30 ⁰ , 40 ⁰ , 50 ⁰ và ghi góc khúc xạ r tương ứng vào phiếu học tập.

- Bước 3. Nhận xét kết quả thu được.

2. Định luật khúc xạ ánh sáng

QUAN SÁT THÍ NGHIỆM VÀ GHI SỐ LIỆU VÀO PHIẾU HỌC TẬP

Nhận xét:

- khi r nhỏ thì i tỉ lệ với r, đồ thị là đoạn thẳng

- khi r lớn thì đồ thị là đường cong

Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của r vào i

Nhận xét:

- Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của sinr vào sini là đoạn thẳng tuyến tính nên sinr tỉ lệ với sini

- Từ kết quả trên ta có sini /sinr là hằng số

Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của sinr vào sini

2. ĐỊNH LUẬT KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

a. Thí nghiệm:

b. Định luật khúc xạ ánh sáng:

$\frac{\mathrm{sini}}{\mathrm{sinr}}\mathrm{=\; hằng\; số}$

- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới

- Tia tới và tia khúc xạ nằm ở hai bên pháp tuyến tại điểm tới.

- Đối với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin của góc tới (sini) và sin của góc khúc xạ (sinr) là một hằng số

II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG

1. Chiết suất tỉ đối

    Tỉ số không đổi sini/ sinr trong hiện tượng khúc xạ được gọi là chiết suất tỉ đối n ₂₁ của môi trường (2) (chứa tia khúc xạ) đối với môi trường (1) (chứa tia tới)

II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG

1. Chiết suất tỉ đối

2. Chiết suất tuyệt đối

- Định nghĩa: Chiết suất tuyệt đối của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.

- Công thức: n = $\frac{c}{v}$ trong đó c = 3. 10 ⁸ là vận tốc ánh sáng, v vận tốc tuyệt đối trong môi trường

- Chú ý:

+ chiết suất của chân không n = 1, không khí n = 1,000293.

+ trong mọi môi trường chiết suất tuyệt đối n > 1

II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG

1. Chiết suất tỉ đối

2. Chiết suất tuyệt đối

    Trong đó: n ₁ là chiết suất tuyệt đối của môi trường (1).

              n ₂ là chiết suất tuyệt đối của môi trường (2)

II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG

1. Chiết suất tỉ đối

2. Chiết suất tuyệt đối

2. Chiết suất tuyệt đối

III. TÍNH THUẬN NGHỊCH TRONG SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG

     Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng truyền ngược lại theo đường đó

* Ghi chú: Tính thuận nghịch biểu hiện ở cả 3 hiện tượng: sự truyền thẳng, sự phản xạ và sự khúc xạ.

Vận dụng kiến thức đã học ở trên các em hãy tự giải thích một số hiện tượng có liên quan đến khúc xạ ánh sáng trong đời sống đã đặt ra ở đầu của bài học

Sự khúc xạ ánh sáng qua nhiều môi trường liên tiếp (hoặc một môi trường có chiết suất biến thiên)

Kiến thức trọng tâm của bài

Câu 1: Chùm tia sáng hẹp đi từ không khí (n = 1) tới bề mặt một môi trường trong suốt ( n = 1,5) sẽ có một phần phản xạ và một phần khúc xạ. Góc tới i để tia phản xạ và tia khúc xạ vuông góc là:

Câu 2. Trong hiện tượng khúc xạ ánh sáng:

Câu 3: Chiết suất tỉ đối giữa môi trường khúc xạ và môi trường tới:

Câu 4: Phát biểu nào sau đây là đúng? Trong hiện tượng khúc xạ áng sáng thì góc khúc xạ:

NHIỆM VỤ VỀ NHÀ

1.  Học bài cũ.

2.  Làm các bài tập 7,8,9,10. SGK.

3.  Chuẩn bị trước bài mới : bài 27 “Phản xạ toàn phần” .

BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN THẦY CÔ VÀ

CÁC EM ĐÃ THEO DÕI BÀI GIẢNG